İznik’in doğusunda Kılıçarslan Caddesi’nin sonundadır. Sakarya Nehri kıyısında kurulan Lefke kenti, yani bugünkü Osmaneli’ye ulaşan yola açılması nedeniyle bu isimle bilinmektedir.

İki yanda 0,88 m. genişliğinde ve 3,60 m. uzunluğunda, dikine dikdörtgen, yayaların giriş çıkışları için geçitler yer almaktadır. Ortada 4,30 m. genişliğinde, günümüzde 3,70 m. yüksekliğinde ve 3,60 m. uzunluğunda arabaların ve atlıların geçmesini sağlayan yuvarlak kemerli geçit yer almaktadır. Yan geçitlerde kurt dişi motifli lentonun üzerinde, beyaz mermerden yapılmış, kaide ve başlıkları akanthus
yaprakları ile süslü plasterler ve ana giriş kemerinin ufak benzeri olan kemerlerle çevrili nişler görülmektedir. Bunlar 0,83 m. genişliğinde, 2,20 m. yüksekliğinde ve 0,86 m. derinliğindedir. Taç Kapı’mn genişliği 10,30 m., dış kapıya uzaklığı 16,35 m. iç kapıya uzaklığı ise 17,45 m.’dir. İki yanını sınırlayan ve dikdörtgen kaideli köşe plasterleri üstte arşitravı ve yazı tablasını, kurt dişi motif dizisi ile üst tablayı
taşımaktadır. Ortadaki ana tonozlu geçit içine 0,30 m. genişliğinde kaba şekilde açılan yarıktan,
Bizans döneminde demir kapının inip kalktığı anlaşılmaktadır. İç kapının genişliği 3,95 m., yüksekliği 4,85 m. ve derinliği 13,95 m.’dir. Dış kapının genişliği 3,25 m., yüksekliği 3,35 m., duvar derinliği 2,95 m.’dir.

Bulunan bu yazıt bize kapının tarihlemesini yapmak için önemli bilgiler vermektedir. Çünkü yazıtta adı geçen Perge’ye yerleşen ünlü bir sülalenin ferdi olan Plancius Varus, İmparator Vespasianus ve İmparator Titus’un ortak yönetimi zamanında Bitinya ve Pontus eyaletlerinin prokonsülüydü. Buradan yola çıkarak yapının inşa tarihinin 70-79 yılları arasında olduğu tahmin edilmektedir.

Mezarlığa bakan doğu cephedeki yazıt, mermer yüzeye açılan deliklere takılı olan metal harflerden oluşmakta idi. Harflerden hiçbiri günümüze ulaşmamakla birlikte, delikler yardımıyla okunabilmektedir.

Lefke Kapı’nın ana giriş kemerinin güney ayağı üzerinde bulunan Yunanca kitabede “Uğurlu olsun, eyaletin başşehri Nikeya, Gaius teşekkür eder” yazılıdır.

İmparatorluk mücadeleleri sırasında Nicomedia’nın yani günümüzdeki İzmit’in, Septimius Severus’u desteklemesine karşılık Nikaia, rakibi Nicomedia’ya inat Niger’in yanında yer aldı. 194 yılında Niger’in Nikaia yakınında komutan Cardidus tarafından yenilgiye uğratılması sonucu Nikaia güç durumda kaldı. Septimius Severus bu tutumu nedeniyle unvanlarını geri aldı. Yazıtlardaki metal harfleri söktürdü. Taş yüzeyindeki yazılar kazınarak sildirildi.

Lefke Kapı’nın şehre bakan yüzünde yukarıdaki yazıtın altında, arşitrav üzerindeki Yunanca kitabede; “İmparator Kayser, Tanrı Parthicus’un oğlu, Tanrı Nerva’nın torunu, halkın egemenlik yetkisini kendinde taşıyan, Augustus’a, Augustusların en dindar Neokoru, Dionysos ve Herakles soyundan gelen, Bitinya ve Pontus’un birinci şehri, imparatorların en kutsal senatosunun kararları uyarınca Metropolis olan Nikaia’ya sundu” yazılıdır. Bu kitabe Nikaia’nın metropolis ünvanı aldığını göstermektedir.

Lefke Kapı’nın şehre bakan yüzünde, güney yaya geçidi üzerinde, nişin altındaki kitabede; “Prokonsül ve şehrin patronu Plancius Varus’u, dostu Cassius Chrestus onurlandırdı” yazılıdır. Yazıttan anlaşıldığına göre buradaki nişte de Plancius Varus’un mermerden heykeli yer almakta idi.

Lefke Kapı’nın şehre bakan batı cephesindeki ana giriş kemerinin güney ayağının oturduğu tablanın altındaki kesme taş blok üzerindeki Yunanca kitabede: “Uğurlu olsun, eyaletin baş şehri Nikaia, Gaius teşekkür eder” yazılıdır.

Ayrıca Lefke Kapı çınarı adında bir ağaç bulunmaktadır. Bu ağaç kapının batısında bulunan çay bahçesinin köşesinde yükselmektedir. Çevresi altı metre otuz santimetre olup iki ana dalı yola mani oluyor gerekçesiyle kesilmiştir. Bir ana dalı ise kuruyup düşmüştür. Günümüzde üç ana dalı ile yükselip, tali dallara ayrılarak ululuğunu sürdürmektedir. Çınar üçyüz elli yıldır Lefke Kapı yanından akan suların sızıntıları ile beslenmekte olduğu için bu ismi almıştır.

İki yuvarlak kule ile tahkim edilen avlulu sistemle düzenlenen bu yapı ve İstanbul Kapı arasında benzer özellikler görünmektedir.

Kapıya bitişik inşa edilen Türk çeşmesi, Roma ve Bizans dönemlerinden beri kullanılan 800m. kadar doğudaki bir kaynaktan su kemerleriyle getirilen suyu aktarmaktaydı.